Ρώμη 1465
Ο Θωμάς Παλαιολόγος, Δεσπότης του Μωριά
[και Πρίγκηπας της Αχαΐας,
ο αδελφός του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου,
[της Ρωμαιο-ελληνικής αυτοκρατορίας,
αποδημεί εις Κύριον στη Ρώμη ξεχασμένος,
αλλά βολεμένος, καλοζωισμένος...
[μα και απογοητευμένος,
αφού δεν κατάφερε ποτέ να εκστρατεύσουν,
[και πάλι οι Χριστιανοί,
να ελευθερώσουν τα εδάφη των Ρωμαίων,
[που ήτανε στην Ανατολή..
Σαν ο Σουλτάνος σάρωσε και τον Μυστρά,
[ο Θωμάς Παλαιολόγος θεωρεί,
πως ο μόνος τρόπος η νέα κατάσταση να ανατραπεί,
είναι ο Πάπας και η Δύση να κινητοποιηθούν.
και με μια νέα σταυροφορία,
[οι Οθωμανοί βίαια να εκδιωχθούν...
Μπήκε λοιπόν σ' καράβι και τράβηξε κατά κει,
αφού την οικογένεια,
[και βέβαια την κόρη του τη Ζωή*,
την μέλλουσα Τσαρίνα της Ρωσίας,
[στην Κέρκυρα τακτοποιεί.
Στη Ρώμη επήγε λοιπόν αυτός να ζήσει,
και ο Μωάμεθ Β΄σαν έμαθε,
[ότι τον Πάπα είχε προσκυνήσει,
λέγεται ότι ωρύετο και απειλούσε,
[πως αν τον πιάσει θα τον σκίσει,
γιατί τους Έλληνες τους ήθελε ανθενωτικούς,*
σαν τον Γεννάδιο, και έτσι οι Παπικοί,
[να μην νοιαστούν ποτέ γι αυτούς.
"Ησπάσθη" ο Θωμάς τον Καθολικισμό,
και μηνιαίο τού έκοψαν τότε μισθό,
ο Πάπας Πίος Β', Βενετοί και Καρδινάλιοι,
βεβαίως και ανωνύμως άλλοι,
και αναφέρω τα ετήσια,
[ρεγάλα του αναλυτικά..
και ο Μωάμεθ Β΄σαν έμαθε,
[ότι τον Πάπα είχε προσκυνήσει,
λέγεται ότι ωρύετο και απειλούσε,
[πως αν τον πιάσει θα τον σκίσει,
γιατί τους Έλληνες τους ήθελε ανθενωτικούς,*
σαν τον Γεννάδιο, και έτσι οι Παπικοί,
[να μην νοιαστούν ποτέ γι αυτούς.
"Ησπάσθη" ο Θωμάς τον Καθολικισμό,
και μηνιαίο τού έκοψαν τότε μισθό,
ο Πάπας Πίος Β', Βενετοί και Καρδινάλιοι,
βεβαίως και ανωνύμως άλλοι,
και αναφέρω τα ετήσια,
[ρεγάλα του αναλυτικά..
Ο πάπας του έριχνε ζεστά,
τρακόσια σκούδα, και εν συνεχεία,
άλλα πεντακόσια η Βενετία,
συν τα διακόσια των Καρδινάλιων,
και όλο και κάποιος παράγων
γενναιόδωρα το χέρι έβαζε στη τσέπη,
έτσι η ζωή του νάναι,
[όπως των "Καθώς Πρέπει",
της διαχρονικής άρχουσας τάξης,
παρούσας όπου κι αν κοιτάξεις.
Τον περίεργο όρο "Καθώς Πρέπει",
η άδεια ποίησης,
[καταχρηστικά μου επιτρέπει,
να τον χρησιμοποιήσω, για να χαρακτηρίσω,
κόσμια χωρίς καθόλου εγώ να βρίσω,
κάποιες συμπεριφορές,
[θα έλεγα επιεικώς "τρελές".
η άδεια ποίησης,
[καταχρηστικά μου επιτρέπει,
να τον χρησιμοποιήσω, για να χαρακτηρίσω,
κόσμια χωρίς καθόλου εγώ να βρίσω,
κάποιες συμπεριφορές,
[θα έλεγα επιεικώς "τρελές".
Σε κάθε αιώνα στην ιστορία,
βλέπουμε μια ανεξήγητη λατρεία
για γόνους,
βλέπουμε μια ανεξήγητη λατρεία
για γόνους,
[που επευφημούνται με υστερία,
γόνους, από την άρχουσα ταξη,
[ή την μπουρζουαζία,*
και να τους ζητωκραυγάζουν με σημαιάκια,
με αντάλλαγμα μεγάλα ρουσφέτια,
[φορές και ρουσφετάκια....
γόνους, από την άρχουσα ταξη,
[ή την μπουρζουαζία,*
και να τους ζητωκραυγάζουν με σημαιάκια,
με αντάλλαγμα μεγάλα ρουσφέτια,
[φορές και ρουσφετάκια....
Λέγαμε όμως για τον Παλαιολόγο τον Θωμά
Δεσπότη του δυτικού δεσποτάτου του Μυστρά,
με έδρα του τα Καλάβρυτα,
[τον νομό Αχαΐας, και Ηλείας (σημερινά)...
Δεσπότης μεν αλλά πλήρωνε στο Σουλτάνο,
[φόρο υποτέλειας κανονικά,
που όταν καθυστέρησε τη δόση του κάποια χρονιά,
του επιτέθηκε μ' αιτία τα καθυστερημένα,
[και τόσκασε ο Θωμάς για Δυτικά...
Δεσπότης μεν αλλά πλήρωνε στο Σουλτάνο,
[φόρο υποτέλειας κανονικά,
που όταν καθυστέρησε τη δόση του κάποια χρονιά,
του επιτέθηκε μ' αιτία τα καθυστερημένα,
[και τόσκασε ο Θωμάς για Δυτικά...
Με τους τριακόσιους μόνο,
[που τούχε στείλει ο Πάπας, μιά φρουρά,
άντε να αντισταθεί σε μια τεράστια Οθωμανική στρατιά...
Οι ελπίδες του για επιστροφή,
[αναπτερώθηκαν του Θωμά
όταν ένας τουρκοενετικός πόλεμος,
[άναψε για τα καλά,
μα απεβίωσε ο Πάπας,
[που τούχε στείλει ο Πάπας, μιά φρουρά,
άντε να αντισταθεί σε μια τεράστια Οθωμανική στρατιά...
Οι ελπίδες του για επιστροφή,
[αναπτερώθηκαν του Θωμά
όταν ένας τουρκοενετικός πόλεμος,
[άναψε για τα καλά,
μα απεβίωσε ο Πάπας,
[και έμεινε ο άμοιρος με τη χαρά...
Την κηδεμονία των παιδιών του,
[Ανδρέα, Εμμανουήλ και τής Ζωής,
ανέλαβε ο καρδινάλιος Βησσαρίων,
[λόγω της σχέσης τους της φιλικής,
κι αυτός θα είναι αργότερα ο εμπνευστής,
του συνοικέσιου Τσάρου Ιβάν Γ΄
[και της Παλαιολογίνας της Ζωής,
όπου ως σήμερα λόγω της παντρειάς αυτής,
οι Ρώσοι τον Πατριαρχικό τον θρόνο,
[θα διεκδικούνε της Ανατολής.....
Την κηδεμονία των παιδιών του,
[Ανδρέα, Εμμανουήλ και τής Ζωής,
ανέλαβε ο καρδινάλιος Βησσαρίων,
[λόγω της σχέσης τους της φιλικής,
κι αυτός θα είναι αργότερα ο εμπνευστής,
του συνοικέσιου Τσάρου Ιβάν Γ΄
[και της Παλαιολογίνας της Ζωής,
όπου ως σήμερα λόγω της παντρειάς αυτής,
οι Ρώσοι τον Πατριαρχικό τον θρόνο,
[θα διεκδικούνε της Ανατολής.....
_______________________________
1465 Σουηδία
Συχνά διαβάζουμε τη φράση,
["καράβια έρμαια κυμάτων",
μα σπανίως έως ποτέ, τη λέξη έρμαιο,
[τη συναντάμε σε γραφές περί ανάκτων....
Έρμαιο είπαν έναν Κάρολο*... εκείνον *Karl VIII Knutsson
[που ανεβοκατέβαζαν στο θρόνο της Σουηδίας,
οι εκ των πατρικών λαχίδων* φεουδάρχες
[βιαίως ή με τακτ, ανάλογα με... "τας συντυχίας,
τας περιστάσεις και τας συγκυρίας",
με διαγγέλματα καθαρευουσιάνικα,
[ της τάξης εκείνης της ευγενείας,
της καταπίεσης, της αρπαγής και της υποκρισίας.
Η Βασίλισσα Μαργαρίτα Α΄* *Μargrete Valdemarsdatter
[μία μεγάλη βασίλισσα της ιστορίας,
ήτανε η κόρη του βασιλιά Βαλντεμάρ Δ' της Δανίας,
η οποία το 1397 δημιούργησε την Ένωση του Κάλμαρ,
[και ενοποίησε όλη την Σκανδιναβία,
το μεγάλο πανίσχυρο συνασπισμό με Δανία, Νορβηγία και Σουηδία,
κάτι σαν προάγγελο της ΕΟΚ με λίγη ή πολύ,
[ή τέλος πάντων κάποια φαντασία.
Τα σπάγανε μεταξύ τους πότε πότε κι οι τρεις συχνά,
ή άλλοτε οι δύο, τα βάζανε με τη μια...
[όπως και νάχει όλες υπέστησαν δεινά.
Μεγάλη η ένταση μεταξύ των θερμόαιμων Βίκινγκς,
[των χωρών αυτών,
συνεχίζονταν και τον 15ο αιώνα οι συγκρούσεις,
[κυρίως μεταξύ Δανών και Σουηδών,
με αποτέλεσμα τους βασιλιάδες,
[σαν τα πουκάμισα να τους αλλάζουνε,
κάτι σαν προάγγελο της ΕΟΚ με λίγη ή πολύ,
[ή τέλος πάντων κάποια φαντασία.
Τα σπάγανε μεταξύ τους πότε πότε κι οι τρεις συχνά,
ή άλλοτε οι δύο, τα βάζανε με τη μια...
[όπως και νάχει όλες υπέστησαν δεινά.
Μεγάλη η ένταση μεταξύ των θερμόαιμων Βίκινγκς,
[των χωρών αυτών,
συνεχίζονταν και τον 15ο αιώνα οι συγκρούσεις,
[κυρίως μεταξύ Δανών και Σουηδών,
με αποτέλεσμα τους βασιλιάδες,
[σαν τα πουκάμισα να τους αλλάζουνε,
άλλοτε να τους ανεβάζουνε και άλλοτε να τους κατεβάζουνε....
Έτσι τον άμοιρο Κάρολο Η' τον Κνούτσον, τον βασιλιά,
και φέτος, το 1465 τον εκθρονίζουνε τον έρημο,
[για δεύτερη φορά....
Την πρώτη τον καθαιρέσανε γιατί σαν Λουθηρανός χριστιανός,
χωρίς να καλοσκεφτεί με ποιους τα βάζει ο αγαθός,
προσπάθησε να μειώσει λίγο,
[της εκκλησίας την απόλυτη εξουσία
και να αυξήσει του στέμματος τη υποβαθμισμένη κυριαρχία...
Ο αρχιεπίσκοπος Γιανς Οξενστιέρνα δεν τα σηκώνει κάτι τέτοια,
τον κατεβάζει απ' τον θρόνο κολεγιά με ευγενείς,
[χωρίς να καλοξέρει ο λαός τα αίτια..
Βάζει στη θέση του τον Χριστιανό Α΄, μα και αυτός
τα σπάει με τον αρχιεπίσκοπο κι αποφασίζουν,
[να ξαναβασιλεύσει ο "παλιός" !
Ξανά μανά ο Κάρολός μας βασιλιάς,
[μα πριν ακόμη να θρονιαστεί καλά καλά,
συγκρούεται με του Οξενστιέρνα μία πανίσχυρη στρατιά,
ηττάται και καθαιρείται πάλι,
[από τον υποστηριζόμενο από άλλους ευγενείς παπά.
Μα τώρα με τον αρχιεπίσκοπο αρπάζονται οι ευγενείς,
[και... το έρημο "έρμαιο" γίνεται βασιλιάς τρίτη φορά...
μα "έμπειρος" πλέον το σκάει για τον ουρανό,
[πριν πάν' για τέταρτη, δεν τ' άντεχε άλλο πια.
____________________________________________
Έτσι τον άμοιρο Κάρολο Η' τον Κνούτσον, τον βασιλιά,
και φέτος, το 1465 τον εκθρονίζουνε τον έρημο,
[για δεύτερη φορά....
Την πρώτη τον καθαιρέσανε γιατί σαν Λουθηρανός χριστιανός,
χωρίς να καλοσκεφτεί με ποιους τα βάζει ο αγαθός,
προσπάθησε να μειώσει λίγο,
[της εκκλησίας την απόλυτη εξουσία
και να αυξήσει του στέμματος τη υποβαθμισμένη κυριαρχία...
Ο αρχιεπίσκοπος Γιανς Οξενστιέρνα δεν τα σηκώνει κάτι τέτοια,
τον κατεβάζει απ' τον θρόνο κολεγιά με ευγενείς,
[χωρίς να καλοξέρει ο λαός τα αίτια..
Βάζει στη θέση του τον Χριστιανό Α΄, μα και αυτός
τα σπάει με τον αρχιεπίσκοπο κι αποφασίζουν,
[να ξαναβασιλεύσει ο "παλιός" !
Ξανά μανά ο Κάρολός μας βασιλιάς,
[μα πριν ακόμη να θρονιαστεί καλά καλά,
συγκρούεται με του Οξενστιέρνα μία πανίσχυρη στρατιά,
ηττάται και καθαιρείται πάλι,
[από τον υποστηριζόμενο από άλλους ευγενείς παπά.
Μα τώρα με τον αρχιεπίσκοπο αρπάζονται οι ευγενείς,
[και... το έρημο "έρμαιο" γίνεται βασιλιάς τρίτη φορά...
μα "έμπειρος" πλέον το σκάει για τον ουρανό,
[πριν πάν' για τέταρτη, δεν τ' άντεχε άλλο πια.
____________________________________________
1465 Ισπανία
Ο κονκισταδόρ Ντιέγκο Βελάσκεθ ντε Κουέλλιαρ , *Velazquez de Cueilar
[φέτος αναφέρεται ως γεννηθείς,
στα αρχεία της Σεγκόβια στην Ισπανία,
[και ως της Αβάνας o ιδρυτής.
Επίσης αναφέρεται και σαν κυβερνήτης,
[αυτής της "νέας γης",
και των διψασμένων κατακτητών ο επικεφαλής
όταν στην Κούβα είχαν οι Ισπανοί πρωτοπατήσει,
που μελλοντικά ο Ντιέγκο,
[επρόκειτο και να τη κυβερνήσει....
Ήταν τα χρόνια των κονκισταδόρες,
[η "νέα εποχή" που είχε αρχίσει,
και καμία δύναμη δεν ήταν ικανή
[αυτούς να σταματήσει,
που για χρυσάφι σαν τους βασιλιάδες τους διψούσαν,
και για την εξολόθρευση ολόκληρων φυλών
[οι πάντες αδιαφορούσαν....
___________________________________________________
* Θωμάς Παλαιολόγος, Πρίγκηπας του Βυζαντίου, Δεσπότης του Μοριά και Πρίγκηπας της Αχαΐας.
Κατά τη διάρκεια της συγκυβέρνησης του Δεσποτάτου του Μοριά (μετά το 1428) με τους αδελφούς του, κατάφερε να εξασφαλίσει μέσω γάμου του με την Κατερίνα, κόρη του Κεντυρίωνα Β' Ζαχαρία ότι το Πριγκιπάτο της Αχαΐας θα περνούσε στα χέρια του. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και μετά την επέλαση των Τούρκων στην Πελοπόννησο το 1458, κατέφυγε το 1460 στην Ιταλία, όπου και πέθανε το 1465.
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1409. Ήταν ο μικρότερος γιος του αυτοκράτορα Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου και της Ελένης Δραγάση, θυγατέρας του πρίγκηπα της Σερβίας Κωνσταντίνου. Το 1417/18 ήρθε στον Μυστρά και από το 1428 αναγορεύτηκε Δεσπότης και ηγεμόνευσε μαζί με τους αδελφούς του, Θεόδωρο, Κωνσταντίνο ΙΑ', και Δημήτριο. Ο Δημήτριος ήταν τουρκόφιλος, ενώ ο Θωμάς ήταν ενετόφιλος.
* Η φυγή στην Δύση, Όταν ο Σουλτάνος καταλαμβάνει τον Μυστρά στις 29 Μαϊου του 1460. Ο Θωμάς Παλαιολόγος θεωρεί ότι δεν έχει άλλη επιλογή, επιβιβάζεται από την Πύλο σε πλοίο και αφήνει την οικογένειά του στην Κέρκυρα. Είναι πια Νοέμβριος του 1460 όταν ταξιδεύει για την Αγκώνα της Ιταλίας και από εκεί στη Ρώμη, όπου και ασπάσθηκε τον Καθολικισμό για να εξασφαλίσει πόρους ζωής και να ξεσηκώσει τούς δυνατούς της Ιταλίας εναντίον των Τούρκων.
Ο πάπας Πίος Β' του όρισε ετήσια χορηγία 300 σκούδων, οι καρδινάλιοι 200 και η Βενετία 500. Το 1463 αρχίζει ο τουρκοενετικός πόλεμος και οι ελπίδες του Θωμά αναπτερώνονται. Τις προσπάθειές του όμως διέκοψε ο Θάνατος που επήλθε στην Ρώμη στις 12 Μαΐου 1465. Την κηδεμονία των παιδιών του, του Ανδρέα, Εμμανουήλ και τής Ζωής, ανέλαβε ο καρδινάλιος Βησσαρίων, που φρόντισε ν' ανατραφούν σύμφωνα με το Καθολικό δόγμα.
* Η Ζωή ή Σοφία Παλαιολογίνα, (ρωσικά: Софья Фоминична Палеолог, περ. 1455 – 7 Απριλίου 1503), Μεγάλη Δούκισσα της Μόσχας, ήταν ανηψιά του τελευταίου Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου ΙΑ' και δεύτερη σύζυγος του Ιβάν Γ' της Ρωσίας.
*Μπουρζουαζία, Είναι γαλλική λέξη και προέρχεται από τη λέξη "bourgeois", που σημαίνει "κάτοικος μιας πόλης". Ο όρος έχει συνήθως αρνητική χροιά και χρησιμοποιείται υποτιμητικά υποδηλώνοντας συντηρητισμό και αντιδραστικότητα.
Η μπουρζουαζία είναι όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκουν κυρίως αστοί και κτηματίες. Ιστορικά, η τάξη της μπουρζουαζίας προέρχεται από την τάξη των εμπόρων του μεσαίωνα, οι οποίοι αντλούσαν εξουσία και επιρροή από την εργασία και τον πλούτο τους, σε αντίθεση με αυτούς των οποίων η εξουσία προερχόταν από την καταγωγή και την κτήση γης. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο όρος περιγράφει την τάξη στην οποία ανήκουν τα μέσα παραγωγής πλούτου.
* Σουηδία - Κάρολος Η' Κνούτσον, (Karl Knutsson, 1 Οκτωβρίου 1408 - 15 Μαΐου 1470) έγινε βασιλιάς της Σουηδίας αρκετές φορές με μικρά διαλείμματα. Η πρώτη περίοδος κράτησε 7-8 χρόνια από το 1448 μέχρι το 1457. Όμως η δεύτερη περίοδος ήταν μικρότερη από το 1464 μέχρι το 1465, η τρίτη ισορροπεί κάπως τα πράγματα αφού "κρατάει" τον Κάρολο στο θρόνο από 1467 μέχρι το 1470. Όπως επίσης για πολύ λίγο έκατσε και στο θρόνο της Νορβηγίας από 1449 μέχρι το 1450, ως Κάρολος Α' , από τον Οίκο των Μπόντε. Ήταν υιός του Κνουτ Τόρντσον και της Μαργαρίτας κόρης του Καρλ.
*Λαχίδα, Λωρίδα, μερίδιο καλλιεργήσιμου κτήματος, που προέρχεται συνήθως από διανομή μεταξύ αδελφών πατρικής περιουσίας.
Οι χώρες δεν είχαν παραδώσει την εθνική κυριαρχία τους ή την ανεξαρτησία τους, αλλά στην πράξη, δεν ήταν αυτόνομες, με τον κοινό μονάρχη να φέρει την κυριαρχία και, πρακτικά, να ηγείται της εξωτερικής πολιτικής· αποκλίνοντα συμφέροντα (ειδικά η δυσαρέσκεια της Σουηδικής αριστοκρατίας για τον κυρίαρχο ρόλο της Δανίας και του Χόλσταϊν) οδήγησαν σε μια σύγκρουση που θα εμπόδιζε την ένωση σε αρκετά διαστήματα από την δεκαετία του 1430 μέχρι την διάλυση της το 1523 όταν ο Γουσταύος Α' της Σουηδίας έγινε βασιλιάς της Σουηδίας.
* Η Μαργαρίτα Α΄ (δαν. Margrete Valdemarsdatter, νορβ. Margrete Valdemarsdotter, σουηδ. Margareta Valdemarsdotter, ισλ. Margrét Valdimarsdóttir, Μάρτιος 1353 – 28 Οκτωβρίου 1412), ήταν Βασίλισσα της Δανίας, Νορβηγίας, Σουηδίας και δημιουργός της Ένωσης του Κάλμαρ, η οποία ένωσε όλα τα σκανδιναβικά έθνη για περισσότερο από έναν αιώνα.
Έδρασε ως βασίλισσα της Δανίας, παρ'ό,τι την εποχή εκείνη δεν ήταν δανέζικο έθιμο να κυβερνούν γυναίκες. Ο τίτλος της στη Δανία προέκυψε από τον πατέρα της, Βασιλιά Βαλντεμάρ Δ' της Δανίας. Έγινε βασίλισσα της Νορβηγίας και Σουηδίας από το γάμο της με τον Βασιλιά Χάακον ΣΤ' της Νορβηγίας.
* Βελάσκεθ ντε Κουέλλιαρ, (Velazquez de Cueilar). Ντιέγκο (περ. 1465 - περ. 1522). Ισπανός εξερευνητής και κατακτητής, ο πρώτος κυβερνήτης της Κούβας. Ακολούθησε το Χριστόφορο Κολόμβο στο δεύτερο ταξίδι του στην Αμερική (1493) και εγκαταστάθηκε αρχικά στην Ισπανιόλα (σημ. Αϊτή και Δομηνικανή Δημοκρατία), ...
* Κονκισταδόροι, Ήταν οι κατακτητές που θα άλλαζαν τον κόσμο. Ήταν οι άνθρωποι που διψούσαν για χρυσάφι κι αδιαφορούσαν για την περιπέτεια της ανακάλυψης νέων τόπων και της δημιουργίας αποικιών.
Απόσπασμα από το έμμετρο έργο
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια
Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας
